SARS-CoV-2
Η ασθένεια κορονοϊού 2019 (coronavirus disease 2019, COVID-19), επίσης γνωστή ως οξεία αναπνευστική νόσος 2019-nCoV, είναι μία μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον κορονοϊό SARS-CoV-2.
Τα συνήθη συμπτώματα της COVID-19 είναι ο πυρετός, ο ξηρός βήχας και η σωματική εξάντληση. Λιγότερο συχνά η απώλεια γεύσης ή όσφρησης, η ρινική συμφόρηση, η επιπεφυκίτιδα, ο πονόλαιμος, ο πονοκέφαλος, o πόνος στους μυς ή στις αρθρώσεις, τα δερματικά εξανθήματα, η ναυτία ή ο εμετός, η διάρροια, τα ρίγη και η ζάλη. Σε περίπτωση σοβαρής εξέλιξης της νόσου τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, απώλεια όρεξης, σύγχυση, επίμονο πόνο ή πίεση στο στήθος και υψηλό πυρετό, άνω των 38°C.
Η νόσος συνήθως έχει καλή πορεία αλλά μπορεί να εμφανίζει και επιπλοκές όπως η ιογενής πνευμονία από Covid-19, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, σήψη, πολυοργανική ανεπάρκεια και θάνατο. Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν επιπλοκές και από άλλα συστήματα όπως η θρομβοεμβολική νόσος, επιπλοκές από το καρδιαγγειακό κ.α Τα παραπάνω συνήθως αφορούν τις ευπαθείς ομάδες.
Σύνδρομο Long Covid
Ο όρος “σύνδρομο Long- Covid” περιλαμβάνει τα συμπτώματα και τις επιπλοκές που εμμένουν ή εμφανίζονται 4 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-COV-2.
Το National Institute for Health and Care Excellence (NICE) προτείνει την ακόλουθη ορολογία για τις φάσεις που έπονται της λοίμωξης από τον ιό SARS-COV-2:
Οξεία Covid-19 (Acute Covid-19): αφορά σε σημεία και συμπτώματα έως 4 εβδομάδες
Συνεχιζόμενη συμπωματική Covid-19 (On going symptomatic Covid-19): αφορά σε σημεία και συμπτώματα από 4 έως 12 εβδομάδες
Μετά-Covid-19 σύνδρομο (Post-Covid-19 syndrome): αφορά σε σημεία και συμπτώματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή μετά από τη λοίμωξη με Covid19 και συνεχίζουν για περισσότερο από 12 εβδομάδες.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ό όρος long Covid περιλαμβάνει την συνεχιζόμενη συμπωματική Covid-19 και το μετά Covid-19 σύνδρομο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Mount Sinai, τόνισε το γεγονός ότι ο Covid19, πέραν του είναι ιός που προσβάλλει το αναπνευστικό επηρεάζει και άλλα συστήματα. Έτσι οι ασθενείς με εμμένοντα συμπτώματα μετά από 3 μήνες, θα πρέπει σαφώς να ξεκινούν το διαγνωστικό έλεγχο από το αναπνευστικό σύστημα (για την περίπτωση της επαγόμενης από Covid-19 διάμεσης πνευμονοπάθειας).
Κίνδυνος / Συμπτώματά / Θεραπεία
Κύριο μέτρο πρόληψης από τον Sars-CoV-2 είναι ο εμβολιασμός με ένα από τα διαθέσιμα εμβόλια για την COVID-19.
Παρόλο που ακόμα και ασυμπτωματικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν αλλοιώσεις διάμεσης πνευμονοπάθειας, στους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξή της περιλαμβάνονται: ηλικία>50 έτη, πολλαπλά συνοδά νοσήματα, άρρεν φύλο, διάρκεια νοσηλείας> 3 εβδομάδες, εμμένουσα δύσπνοια και ταχυκαρδία, εκτεταμένα πυκνωτικά διηθήματα και διηθήματα θαμβής υάλου κατά τη νοσηλεία και η εφαρμογή μηχανικού αερισμού.
Τα συμπτώματα από τον COVID-19 μερικές φορές μπορεί να διαρκέσουν αρκετό καιρό μετά την ενεργή νόσηση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που νόσησαν από κορονοϊό ανάρρωσαν πλήρως μέσα σε λίγες εβδομάδες. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που συνεχίζουν να εμφανίζουν κάποια συμπτωματολογία όπως:
- Βήχας
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Κόπωση
- Πόνος στις αρθρώσεις/ στο στήθος/ στους μυς
- Δυσκολία στον ύπνο
- Αίσθημα άγχους
Ο συνηθισμένος έλεγχος στον οποίο υποβάλλεται ο ασθενής
- Κλινική εξέταση
- Σπιρομέτρηση
- Διαχυτική Ικανότητα – πλήρης λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής
- Απεικονιστικός έλεγχος (ακτινογραφία/αξονική τομογραφία)
- Παραπομπή σε καρδιολόγο για U/S καρδιάς
- Αιματολογικές εξετάσεις.
Η θεραπεία συνήθως είναι συμπτωματική. Πλεόν υπάρχουν διαθέσιμα φάρμακα για την αντιμετώπιση του COVID 19 τα οποία χορηγούνται με αυστηρά κριτήρια σε ειδικές ομάδες ασθενών.
- επικοινωνούμε με τον θεράποντα ιατρό μας για οδηγίες
- Δεν προσερχόμαστε στον ιατρό ή σε μονάδα υγείας, σε περίπτωση ήπιων συμπτωμάτων λοίμωξης του αναπνευστικού
- Αποφεύγουμε την επαφή με άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες
Προτεινόμενος έλεγχος
Με βάση τα παραπάνω, στους παρακείμενους αλγόριθμους προτείνεται:
Κλινική αξιολόγηση και η ακτινογραφίας θώρακος στις 12 εβδομάδες μετά τη νόσηση σε όλους τους ασθενείς που εκδήλωσαν ήπια νόσο και νοσηλεύθηκαν κατ οίκον ή σε κοινό θάλαμο. Εν συνεχεία, ανάλογα με τα ευρήματα του αρχικού ελέγχου, οι ασθενείς μπορεί να υποβάλλονται σε υπολογιστική τομογραφία θώρακος (HRCT ή/και CTPA) ή να μη χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Συμπληρωματικά, κατά την κρίση του κλινικού ιατρού, προτείνεται η διενέργεια πλήρους λειτουργικού ελέγχου του αναπνευστικού, δοκιμασίας εξάλεπτης βάδισης (6MWT), καλλιέργειας πτυέλων ή διαθωρακικού υπερηχογραφήματος καρδιάς.
Υπολογιστικής τομογραφίας θώρακος υψηλής ευκρίνειας (HRCT) στις 12 εβδομάδες μετά τη νόσηση καθώς και η διενέργεια παρακλινικού ελέγχου (πλήρης λειτουργικός έλεγχος αναπνευστικού, δοκιμασία εξάλεπτης βάδισης, καλλιέργειας πτυέλων και διαθωρακικού υπερηχογραφήματος καρδιάς) για εκείνους τους ασθενείς που εκδήλωσαν σοβαρή νόσηση και νοσηλεύθηκαν σε κοινό θάλαμο ή στην ΜΕΘ προτείνεται η διενέργεια.
Επί ευρημάτων ενδεικτικών διάμεσης πνευμονοπάθειας συνιστάται παραπομπή σε εξειδικευμένο κέντρο αναφοράς διαμέσων νοσημάτων πνεύμονα. Επί ευρημάτων του παρακλινικού ελέγχου ενδεικτικών πνευμονικής αγγειακής νόσου συνιστάται περαιτέρω διενέργεια CTPA και παραπομπή σε εξειδικευμένο κέντρο αναφοράς πνευμονικής υπέρτασης.
Βιβλιογραφία:
long – post COVID guidelines, διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση, Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.
